Mijn Eerste Euthanasie – verhalen van artsen door Wendy Tollenaar
Wendy Tollenaar is samen met haar zus Viola eigenaar van Luistertuin. Ze begeleiden uitvaarten en ondersteunen mensen in verlies en rouw. Wendy is momenteel in opleiding tot verlies- en rouwtherapeut aan de Sociale Academie Utrecht. Zij geeft ook interactieve lezingen en trainingen rond het thema ‘dood’.
In dit boek komen achttien artsen aan het woord over hun eerste euthanasie. Iedere arts verteld over zijn/haar persoonlijke ervaring met het verrichten van deze euthanasie; de aanloop er naartoe, wat het deed met hen als persoon, en hoe zij na de eerste keer aankijken tegen euthanasie. Iedere ervaring is uniek, en iedere arts ervaart het uitvoeren van euthanasie anders. Waar het voor de één voelt als het dood maken van iemand, voelt het voor de ander als het vervullen van een grote wens, of het bieden van de juiste behandeling. Het is hoe dan ook een ervaring die veel doet met artsen, die hen vormt en verandert als hulpverlener.
Het boek geeft een goed beeld van de zorgvuldigheid van het proces voordat er wordt besloten dat euthanasie verricht kan worden. Het neemt je mee in de spreekkamer; de aanloop tot de vraag, de overwegingen bij artsen (en soms patiënten) en hoe zij zich verhouden tot de vraag om euthanasie te verrichten. Wat opvalt is dat veel artsen het als emotioneel zwaar en belastend ervaren, maar het tegelijkertijd ervaren als iets ‘moois’ en ‘intiems’. Voor een enkele arts is het iets wat ze eenmalig hebben gedaan en leidt tot ‘dit nooit meer’-gedachten. De meeste artsen beschrijven hoe ze na die eerste keer minder moeite kregen met het uitvoeren van euthanasie, veelal doordat ze hebben ervaren hoe mooi het is om hun patiënt ook in de laatste fase, wanneer genezen niet meer mogelijk is, te kunnen helpen. Wat ook veel artsen benoemen, is dat zij zien hoe belangrijk het voor patiënten is om autonomie te behouden. Bij veel van de euthanasieverzoeken heeft het verlies van autonomie en/of zelfredzaamheid een grote invloed heeft op het ervaren lijden.
Het tijdig ter sprake brengen van het levenseinde is voor bijna iedere arts een belangrijk punt wat meer aandacht mag krijgen in de opleiding, als ook het uitvoeren van euthanasie.
Dit boek is voor iedereen die geïnteresseerd is het onderwerp euthanasie of levenseinde. Er komt slechts één psychiater aan het woord, de andere verhalen zijn van huisartsen en medisch-specialisten. Wat dat betreft biedt het boek weinig verhalen van psychiaters, en dat is jammer want dat zou een verrijking van het boek zijn.
Dit is een mooi en eerlijk boek voor een ieder die een idee wil krijgen van wát een euthanasie uitvoeren met een arts doet; wat hun ervaringen en gedachten hierbij zijn, wat het doet met hen als mens. Het zijn zeer persoonlijke, open en eerlijke verhalen, niet mooier gemaakt dan het is, zonder dat het deprimerend of somber wordt.
